امير ادبيات انقلاب اسلامي در عين ناباوري دوستان و آشنايان و همکارانش تنهايمان گذاشت و به ديدار معشوق شتافت. قبل از مراسم تشيع استاد در حوزه هنري قدم ميزدم و گاه گاهي به سيل مردم، هنرمندان و مسئوليني که با ديدگاني اشکبار منتظر پيکر ايشان بودند نگاه ميکردم؛ در اين احوالات بودم که يکي همکاران بر شانهام زد و گفت؛ حتي اينجا هم او را باخانوادهاش تنها نميگذارند. تا بود همه در کار و تلاش و دوري از خانواده بود و حالا هم که...
باخودم گفتم گاهي تو تنها «فردي» هستي، در اين حال متعلقي به خودت و شايد خانوادهاي که با آنها زندگي ميکني؛ اما گاهي «اميري» و در صحنهاي از حيات خود زيست ميکني که چشم بسياري به دست و قلم و فکر توست؛ در حاليکه امير دل و فکر مردمي هستي که در فرديت خود غرقند و توان تقسيم خود را ندارند؛ ميشوي امير حسين فردي، فردي که نه تنها در مسجد جوادالائمه، نه در ادبيات انقلاب، نه در کيهان بچهها که در دل تک تک مردمي که با ارزشهاي انقلابي، اسلامي و انساني آشنا هستند جا ميگيرد. و چهکسي ميتواند ميان آنها جدايي بيندازد. و چهکسي بهتر از خود او ميتواند از روزگاري که داشته روايت کند:
«مادرم دوست داشت من توي روستا درس بخوانم. با دو نفر که سواد داشتند، صحبت کرد که به امير خواندن و نوشتن ياد بدهيد. نميدانم کتاب از کجا گير آورديم، ولي ميرفتم پيش اينها و به من خواندن و نوشتن ياد ميدادند. جالب اينکه اول ياد گرفتم آذري بخوانم.»
او را که نميشد از خواندن و نوشتن جدا کرد، پس شروع ميکند به نوشتن، در ابتدا از بچهها نوشت و براي بچه ها:
«تقديرم اين بود که با کار براي بچهها شروع کردم. وقتي با بچهها همکلام ميشويد و براي آنها چيزي مينويسيد، دور ريخته نميشود.»
فردي بهگونهاي جديد از گونه روستايي، در قصه کودکان دست يافته بود که باساير آثار ادبي موجود متفاوت است. از 12 کتاب تأليفي فردي براي کودکان و نوجوانان هشت کتاب يعني دو سوم آن روستايياند، مضافا اينکه سه داستان از داستانهاي کتاب «روزي که تو آمدي» نيز در روستا ميگذرد. از مهمترين آثار ايشان در اين بخش ميتوان به «يک مشت نقل رنگي»، «آن شب باراني»، «گلبهار و گنجشک»، «يک دنيا پروانه»، «خسته نباشي گلبهار»، «گلبهار و هزار چراغ روشن» و «کوچک جنگلي(نمايشنامه)»، عبارتند اشاره کرد. ويژگيهاي اين داستانها 1 – حضور پرنگ دختران؛ 2- خانوادههاي کم اولاد؛ 3- بازگشت به روستا؛ 4- نقش پررنگ و برابر زنان؛ 5- اصالت طبيعت و 6- جايگاه ويژه حيوانات در قصهها است.
همچنين در بخش نوجوانان، «افسانه اصلان»، «آشيانه در مه»، «روزي که تو آمدي»، «هامون، زهکلوت، و آن حوالي(سفرنامه)»، «مهمان ملائک»، «روح الله (داستاني)»، «سياه چمن» (قصه بلند) ديگر آثار فردي است که به موضوع درو کردن زمين ميپردازد؛ و آن را ميتوان داستان زمين ناميد. از ديگر شاخصههاي آثار فردي ميتوان به قرابت چشمگير «ادبيات توسعه» با مؤلفههاي قصههاي روستايي اشاره کرد؛ همچنين رابطه انسان و حيوان در قصههاي فردي را ميتوان فراتر از ادراک انجمنهاي حمايت از حيوانات در غرب دانست!
از جمله کتابهاي مشهور امير حسين فردي رمان «اسماعيل» است؛ اين اثر که تير ماه 86 رونمايي شد، به زبان انگليسي هم ترجمه شده است. امير حسين فردي خود درباره رمان اسماعيل اينطور ميگويد: «سرتاسر اين رمان کشمکشي است ميان گرگهاي آدمخوار و کساني که انقلابي، استقلالطلب و ضدآمريکايي هستند.» و در جايي ديگر اينطور بيان ميکند: «همينطور بود. آدمها حتي ناگهان متحول ميشوند. مهمترين دليل اين بود که مردم داشتند از درون عوض ميشدند. يعني به «مسجد» بيشتر اعتماد ميکردند تا به «کاخ جوانان». به همين دليل به دين و انقلاب گرايش پيدا کردند. خودشان بچهها را ميآوردند و خيلي خوشحال بودند که چنين جمعي در مسجد هست. سعي کردم اين را در رمان «اسماعيل» نشان بدهم که چه اتفاقي افتاد. » درباره اين رمان بسيار سخن گفته و نقد نوشتهاند و مورد استقبال مخاطبين و منتقدين قرار گرفت. به همين دليل فردي جلد دوم اسماعيل را نيز به نگارش درآورد. در جلد اول اين رمان، شخصيت اصلي داستان، شخصيتي انقلابي دارد و از دست 'گرگهاي ساواک' به دامنههاي سبلان (زادگاه نويسنده) ميرود، و در جلد دوم نيز اين شخصيت با 'گرگهاي آدمخوار آمريکايي' روبهرو ميشود.
فردي چند ماه پيش خبر داده بود که براي نگارش جلد سوم رمان اسماعيل در حال مطالعه است و بهزودي نوشتن آن را شروع خواهد کرد. اما...
روحش شاد و راهش پر رهرو باد
زویا ابراهیمی
دیگر مطالب پروندۀ امیرحسین فردی:
پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت امیرحسین فردی
قلممویۀ علی داودی در سوگ فردی
نگاهي به رمان سياه چمن
نگاهي به زندگي ادبي فردي
خاطرۀ يکي از شاگردان فردي
نگاهی به جایگاه اثرگذار فردی در ادبیات انقلاب
معرفي مهمترين آثار فردي در قالب کتاب
یادداشت ناصر فیض دربارۀ مدیر پیشین مرکز آفرینشهای ادبی حوزه
گفتوگوی حامد شکوري با شاگردان و دوستان فردي
یادداشت جواد افهمی در سوگ فردی
بريدهاي از رمان منتشر نشده «گرگسالي» فردي
گفتگوی مجید اسطیری با دکتر محسن پرویز
نگاهی به رمان «اسماعیل» فردی
دیدار مرحوم فردی با رهبر انقلاب
یادداشت حامد محقق در سوگ امیرحسین فردی
یادداشتی از مسعود نوروزی در سوگ امیرحسین فردی
گفتاري از وحيد جليلي به مناسبت هفتمين روز درگذشت مرحوم اميرحسين فردي
سوگسرودی از محمدرضا ترکی برای مرحوم فردی
یادداشتی از علی داودی در سوگ امیرحسین فردی