شهرستان ادب: میخواستیم درباره ی اتفاقی که درباره ی آقای تابش افتاده و در کل به بحثی پیرامون این اتفاقات و مشکلات بپردازیم و نظر شما را بدانیم.
آقای تابش درواقع یک مورد است از موارد بسیار پر شمار که با دوستان شاعر مهاجر ما رفتار نامناسب شده است. علی الظاهر دستگاه های رسمی ما موضوع جذب نخبگان و جذب چهره های برجسته ی علمی و فرهنگی و هنری خیلی برایشان اولویت ندارد. این حتی درباره ی خارجی ها نیست فقط؛ بلکه در مورد دوستان خودمان هم صدق میکند. یعنی شاعران برجسته ای که ما داریم، شاعران و فیلمسازان و هنرمندان دیگر، چندان اعتنایی بهشان ندارند؛ مگر اینکه بخواهند بهره ی تبلیغاتی ببرند.
یعنی احساس استغنا میکنند نسبت به اینها و وجود اینها!
گمانم این است که بله؛ گویی که احساس کارفرمایی میکنند و انگار اینها کارگران و رعیت اینها هستند و باید باشند. در حالی که میدانید رقیبهای ما، یعنی کشورهای غربی و حتی دشمنان ما، خیلی خوب اینها را جذب میکنند؛ هم دوستان به حساب ایرانی مان را و هم دوستان مهاجرمان را. جذب میکنند و استفاده هم میکنند. لزوماً هم نمیگویم استفاده ی تبلیغاتی میکنند؛ نه، اصلاً استفاده ی علمی میکنند، استفاده ی هنری میکنند و از توانایی آنها بهره میبرند.نمیدانم چرا ما فکر میکنیم دستمان خیلی پر است و شاعر و نویسنده و هنرمند اضافی داریم؟!
الآن میتوانیم اسم ببریم از کسانی که به راحتی از دست دادیمشان...
بله، فراوان هستند؛ یکی دو تا نیستند، مثل سیدضیا قاسمی، محمدشریف سعیدی، علیرضا و جواد و زهرای سلطانی. خیلی بچّه ها بودند.مثل سیدرضا محمدی، محبوبه ابراهیمی. پرشمارند. ما یک چهره ی برجسته مثل آقای کاظمی اگر داشته باشیم، چه در حوزه خلّاقیت شعری که دیدید آقا چقدر از شعر ایشان تعریف کرد...
اصلا دو سه سال پیش و وقی هنوز دیدار با شاعران به صورت رسمی آغاز نشده بود آقا پرس و جو میکردند که آقای کاظمی آمده اند یا نه؟ اگر آمده اند بگویید بیاید ببینمش. گویی دلشان برای استاد کاظمی تنگ شده بود.
بله، و به اصرار گفتند حتما باید شعر هم بخوانید. غیر از این، شخصیت علمی ایشان و پژوهشگری ایشان است. بچه های دیگری هم که در اینجا بوده اند و هستد جلسات خیلی جدی و خوبی داشتند. من از اول همراهشان بوده ام؛ هم چند جشنواره ای که برگزار کرده اند بسیار جدی بوده است، هم اینکه یکبار هم در افغانستان جشنواره ای بود که من رفتم، جشنواره ی گل سوری. جشنواره ای بسیار جدّی و آنوقت در شرایط بسیار سخت آنجا.
که کلی دشمنی با زبان فارسی دارند...
یک نکته ای بگویم؛ هم دشمنی با زبان فارسی و هم ستیز با فرهنگ انقلابی و دینی. سیدضیاء قاسمی میگفت که پسر من را توی مدرسه و در کابل مسئولین مدرسه تحت فشار قرار میدهند که: «تو ایرانی هستی و وضوی شیعه میگیری». این بچه گریه کنان می آید خانه و میگوید: بابا! وضوی سنی ها چطوری است؟ من باید آن را تقلید کنم. دقت میکنید؟ وقتی ایرانی بودن و در ایران پرورش یافتن خودش یک جرم است دیگر چه باید گفت؟ همین اواخر، نمیدانم شنیدید یا نه؟، آقای سرور رجایی گفت یک لیستی از قتل عامِ اعدام دسته جمعی توی دوره ی اول کودتای کمونیستها به دست آمده است. تعدادی از اینها جرمشان در پرونده شان "خُمینیست" است. یعنی دقیقاً با همین عنوان؛ یعنی طرفدارهای اندیشه امام و انقلاب را اعدام کردند و در این باره هم ما کاری نکردیم. در حالی که یک کشوری مثل ترکیه که خودش را مرکز زبان ترکی اعلام میکند، تمام کشورهای ترک زبان منطقه را جذب میکند. برایشان برنامه دارد، بورسیه ی دانشگاه دارد و ...آنوقت ما اینجا به عنوان مرکز زبان فارسی متأسفانه این امکانات را نمیدهیم به بچه ها. بچه های تاجیک و پاکستان و شبه قاره ی هند و افغانستان که بسیار هم مشتاقند که اینجا باشند. یعنی جُدا از زبان، فرهنگِ ما را هم دوست دارند که یاد بگیرند. بسیار مشتاق هستند ولی متأسفانه سیاسیون اینطوری رفتار میکنند.
راهکارش به نظر شما چیست؟
من که مسئول نیستم ولی به نظرم می آید کسانی که نخبه های علمی و فرهنگی اند در جاهایی مثل وزارت ارشاد یا وزارت علوم باید یک کارنامه ی ویژه و گذرنامه ی ویژه ای برای اینها تدارک ببیند تا با اینها مثل مردم معمولی رفتار نشود. ببینید اینطور میشود که نخبه ها و تحصیل کرده های مهاجر را جذب میکنند و بعد برای ما کسانی می مانند که خیلی هنر خاصی ندارند و کار خاصی بلد نیستند و باید کارهای درجه سه را انجام بدهند. چنانکه درباره ی بچه های خودمان هم همین قضایا هست متأسفانه. برای فیلمسازان و هنرمندان خوبمان شرایط خوبی فراهم میکنند که جذب آنجا بشوند.